Babiogórski pokaz mody

Tytuł projektu: Babiogórski pokaz mody

Partnerzy projektu:

Partner wiodący: Gmina Zawoja, 34-222 Zawoja 1307, www.zawoja.ug.pl

Partner: Obec Oravská Polhora, 02947 Oravská Polhora 454, starosta@oravskapolhora.sk

Opis mikroprojektu: Jednym z tradycyjnych sposobów zdobienia tkanin był haft. Początkowo proste hafty miały funkcję praktyczną – umieszczane wzdłuż szwów miały wzmacniać ubranie. Na strój bogato zdobiony haftem nie każdego było stać, dlatego jego posiadanie świadczyło o wyższym statusie majątkowym. Odświętne koszule, halki, zapaski, rańtuchy były zdobione drobnymi roślinnymi i geometrycznymi wzorami. Wykonywano je przy użyciu różnych technik hafciarskich. Efekt hafciarski podkreślało dodatkowo krochmalenie i maglowanie tkaniny. W babiogórskim stroju, zwłaszcza damskim, dominował haft biały wykonywany na białym tle. Pod koniec XVIII wieku w Makowie rozwinął się beskidzki ośrodek hafciarski, oparty na wzorach babiogórskich, wzbogacony o hafty krakowskie a także dworskie. Haft makowski był sztandarowym produktem lokalnym wytwarzanym przez kobiety w XIX – wiecznej Galicji. W 1890 r. powstała Krajowa Szkoła Haftu, w której starano się nauczyć kobiety profesjonalnego haftu, tak by oryginalne wzory wyzbyły się znamion prymitywizmu, stając się wysokiej jakości produktem na eksport. Obecnie zostało kilka osób, które potrafią ręcznie zdobić tkaniny. Warsztaty haftu mają zaznajomić uczestników z tradycyjnymi technikami hafciarskimi stosowanymi w babiogórskim stroju. Mają także dostarczyć wiedzy o zasadach komponowania wzoru, przygotowania go, kopiowania na materiał i wykonania go w sposób zgodny ze sztuką haftu. Nauka haftu ma także kształtować estetykę. Ponadto chcemy aby w przyszłości stroje babiogórskie mogły być wykonywane w regionie a nie zamawiane w opracowaniach spoza regionu. To ostatni moment, aby zadbać o przekazanie wiedzy młodszym pokoleniom, podtrzymać tradycję i chronić dziedzictwo kulturowe od zapomnienia. Materiały stosowane do produkcji ubiorów ludowych w całych Karpatach były bardzo podobne. Wykorzystywano głównie tkaniny lniane, wełniane oraz skóry. Aby jednak podkreślić przynależność do konkretnej grupy etnograficznej, jej członkowie rozwinęli specyficzny system zdobień widoczny w strojach świątecznych i obrzędowych. Trzeba pamiętać, że tradycyjne kultury były mocno osadzone w myśleniu magicznym i symbolicznym. Było ono manifestowane poprzez wierzenia, obrzędy doroczne i rodzinne, a skoro strój był podkreśleniem przynależności do konkretnej grupy i jej kultury, to zapewne był też nośnikiem różnych treści. W ramach projektu zebrane zostaną dawne wzory, odtworzone po analizie starych fotografii. Zostanie podjęta próba odczytania symboliki dawnych zdobień, ich form, kolorystyki i zawarcia tej wiedzy w babiogórskim wzorniku, który stałby się kompendium wiedzy o materiałach stosowanych w babiogórskim stroju i babiogórskich haftach.

Cele projektu: Ochrona dziedzictwa kulturowego poprzez przekazanie wiedzy o tradycyjnych metodach zdobienia tkanin wśród mieszkańców Gminy Zawoja i Oravskiej Polhory, a tym samym ochronę przed zapomnieniem ważnego dziedzictwa kulturowego w postaci tradycyjnych wzorów hafciarskich. Realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia poziomu zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego przez odwiedzających i mieszkańców w następujący sposób:

dzięki wydaniu wzornika tradycyjnych haftów Zawoi i Oravskiej Polhory wzrośnie i zostanie utrwalona wiedza mieszkańców regionu babiogórskiego na temat dziedzictwa kulturowego Górali Babiogórskich
realizacja warsztatów hafciarskich przyczyni się także do zawężenia współpracy polsko – słowackiej oraz wymiany wiedzy
dzięki wystawie w Zawoi i Oravskiej Polhorze uatrakcyjniona zostanie oferta kulturalna dla mieszkańców i odwiedzających, co bezpośrednio poprawi jakość promocji obszaru

Cele szczegółowe:

Wzrost poziomu wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego poprzez propagowanie wiedzy o dawnym ubiorze mieszkańców Gminy Zawoja i Oravskiej Polhory, a tym samym ochronę przed zapomnieniem dawnego stroju babiogórskiego, będącego ważnym dziedzictwem kulturowym.

Działania realizowane w ramach mikroprojektu:

Warsztaty tradycyjnego haftu babiogórskiego organizowane w okresie od stycznia do kwietnia, średnio 3x w miesiącu po ok. 2 godziny (łącznie 12 spotkań)
Babiogórski pokaz mody i wystawa

Okres realizacji: 01-2022 – 06-2022

Wartość projektu: 31 260,14€

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (85%) oraz budżetu państwa (15%) w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.